Hz. Ali (a.s) in hayatından bir kıssa

Yazan: Ahmed Arablu

Çeviren: İsmail Bendiderya

öfke yüzünden değİl

Mekke'den yola çıkan müşrikler ordusu, otuz gün süren uzun bir yaya yolculuktan sonra nihayet "Medine" yakınlarına varmıştı. Mekke kafirlerinin reisi Ebu Süfyan, niceden beridir bu büyük orduyu hazırlamakla meşguldü. Henüz yeni kurulan İslam devletinin merkezi durumundaki Medine'ye karşı büyük bir saldırıya geçerek hz. Resul-ü Ekrem (s.a.a) ve ashabını şehid etmek ve böylece İslam'ı ortadan kaldırmak niyetindeydi. Mekke küffarı bu uğursuz planın mutlaka başarılı olabilmesi için her çareye başvurmuş ve ötedenberi İslam'a düşman kesilmiş bulunan Medine Yahudilerinin büyük bir bölümüyle de gizlice anlaşmıştı. Medine'deki bir avuç Müslüman'ı ortadan kaldırmak gayesiyle hazırlanan bu büyük ordu; asker sayısı on bine varacak kadar kalabalıktı.

Mekke müşriklerinden oluşan ordu Medine'ye vardığında çok şaşırtıcı bir manzarayla karşılaştı. Şehrin etrafına, derinliği 3-4 metreye varan büyük hendekler kazılmış, çukurlara da çeşitli engeller yerleştirilmişti. Kafirler bütün uğraşlarına rağmen hendeği aşıp şehre girmeyi başaramadılar.

Müşriklerin Medine'ye saldıracağını duyan Müslümanlar, hz. Resul-ü Ekrem'in (s.a.a) yakın ashabından olan İran'lı Müslüman Selmân-ı Farsî'nin önerisiyle, henüz küfür ordusu Medine'ye varmadan bütün şehrin etrafını bu büyük hendekle çevirmişlerdi.

Böyle bir engelle karşılaşacaklarını akıllarından bile geçirmeyen küffar ordusu neye uğradığını şaşırmış ve hendeğin ötesinde çivilenip kalıvermişti! Onlar hiçbir engelle karşılaşmadan, hatta atlarından inmeye bile gerek kalmaksızın rahatça Medine'ye girebileceklerini ve birkaç dakika zarfında bütün Müslümanları kılıçtan geçireceklerini zannederek gelmişlerdi buraya... Oysa ki müslümanlar bu kocaman hendeği kazmış ve onların şehre girmesini önlemişti işte!..

O sırada Ebu Süfyan'ın öfkeli haykırışı küffar ordusuna hakim olan öldürücü sessizliği bozdu. Ordunun hendek etrafında kamp kurmasını, komutanlarla görüşüp meseleye bir çözüm yolu buluncaya kadar askerlerin beklemesini emrediyordu.

Mekke müşrikleri kısa zamanda hendek çevresinde çadırlar kurdular. Medine, küffarın muhasarası altındaydı artık.

-*-

Medine'nin muhasarası günlerce sürdü... Bu bekleyiş müşriklerin moralini bozmuştu; herkes bezgin ve yorgundu. Öte yandan, bu müddet zarfında Medine'ye girebilecek bir yol da bulamamışlardı. Bu da onların öfkesini artırmış, kızgınlıktan ne yapacaklarını bilemez bir hale gelmelerine sebep olmuştu.

Hendeğin öte tarafında, Medine'de bulunan ve sayıları üç bine varmayan Müslümanlarsa Allah'a iman etmiş olmanın verdiği azimle ve her lahza daha yoğun bir şekilde hazırlanıyor ve kafirlere aman vermeyerek hendeğe yaklaşanları ok yağmuruna tutuyorlardı.

İşte o günlerden birinde, ansızın beklenmedik bir hadise oldu!..

Küffar ordusunun içinde Abdü Veddoğlu Amr adlı pek yaman bir savaşçı vardı, Araplar arasında tanınmış bir kahraman, meşhur bir silahşördü. Muhasaranın uzamış olmasına çok sinirlenen Amr, öfkeden deliye dönmüşcesine bir kızgınlıkla hendek boyunca at koşturuyor, her yeri dikkatle gözden geçirerek hendeği aşabileceği bir nokta bulmaya çalışıyordu. Nihayet dar bir yer buldu ve var gücüyle nara atıp atını mahmuzlayarak uzun bir atlayışla hendeğin ötesine geçmeyi başardı!

Amr, Medine tarafındaydı şimdi...

Bu hadise üzerine her iki taraftaki ordudan sesler yükselmeye başladı; bütün gözler Amr'a çevrilmişti. Sevinçten çılgına dönen Mekke kafirleri neşeyle Amr'ı övüyor, habire onu teşvik ediyorlardı.

Amr ilerliyordu... İslam ordusunun karşısına gelince durdu, kınından sıyırdığı kılıcını sallayarak bağırdı:

-Hey!...Aranızda karşıma çıkacak bir er yok mu?!

Müslümanlardan çıt çıkmıyordu, herkes başını öne eğmişti. Onun gibi bir savaşçıyla dövüşmek her yiğidin kârı değildi zira..

O sırada Müslümanlar arasından yükselen bir ses etrafa hakim olan sessizliği bozdu! İmam Ali'nin (a.s) sesiydi bu; Amr'a karşı savaşmak için Resulullah'tan (s.a.a) izin istiyordu.

Henüz Resul-ü Ekrem (s.a.a) İmam Ali'nin (a.s) meydana çıkmasına izin vermemişti ki Amr'ın narası tekrar duyuldu.

-Heey!.. Karşıma çıkacak kimse yok mu diye bağırmaktan sesim kısıldı... Yok mu içinizde bana cevap verebilecek bir yiğit?! Ey Müslümanlar!.. Siz, "Eğer ölürsek cennete gideriz, seni öldürürsek sen cehenneme gidersin" demiyor musunuz? O halde biriniz beni cehenneme göndersin ya da ben onu öldüreyim ve o cennete gitmiş olsun!...

İmam Ali (a.s) meydana çıkmak için hz. Resulullah'tan (s.a.a) tekrar izin istedi; ancak Resul-ü Ekrem (s.a.a) bu defa da izin vermedi ona.

Amr, meydanın ortasında bağırmaya devam ediyordu halâ... Onun her narasıyla birlikte küffar ordusundan alkışlar yükseliyor, büyük bir sevinçle Amr'ı teşvik ediyorlardı.

Amr, meydanda bir kez daha at koşturduktan sonra üçüncü defa var gücüyle bağırıp kendisiyle dövüşecek savaşçı istedi.

Bu defa da Müslümanlar arasından mertçe ve yiğitçe ortaya çıkan yine İmam Ali (a.s) oldu, Resulullah'tan (s.a.a) bu dövüş için izin istedi. Resul-ü Ekrem (s.a.a) bu sefer izin vermişti ona!...

İmam Ali (a.s) mutluydu, gülümsüyordu... Allah aşkıyla coşup kabaran bir yürek, sarsılmaz bir iman ve azimle dudaklarında sürekli bir tebessüm, kendinden emin ve kararlı adımlarla meydana doğru yürüdü... Amr'a yaklaşıyordu, yerinde durmayıp ona doğru ilerlemeye devam ederek:

-Sakin ol bakalım! diye bağırdı, "Biraz bekle hele! Sana cevap verecek olan biri var, korku nedir bilmeksizin sana doğru gelmede işte..."

Bütün gözler meydana çevrilmişti. Küffar ordusundaki velvele dinmiş, herkes boynunu uzatarak onların büyük kahramanlarına karşı vuruşma cüreti göstereni tanımaya çalışıyordu.

Hz. Ali'nin (a.s) Amr'a doğru ilerleyişini seyreden hz. Resul-ü Ekrem (s.a.a) :

-İşte! buyurdular, bütün küfürle bütün iman karşı karşıya geldi şimdi!..

Sonra da İmam'ın (a.s) muzaffer olması için mübarek ellerini kaldırıp Allah'a duaya koyuldular.

Amr, dizgini kuvvetle çekerek atını yatıştırdıktan sonra gözlerini kısıp Müslümanlara doğru dikkatle bakmaya başladı; kendisine doğru gelenin kim olduğunu anlamaya çalışıyordu. Çok geçmeden İmam (a.s) Amr'ın karşısına dikilmişti bile... Amr, onu tepeden tırnağa şöyle bir süzdükten sonra hayretle:

-Hey, delikanlı! dedi, ölümüne susadın galiba... Benim kim olduğumu biliyor musun sen?!

İmam (a.s) cevap verdi:

-Adını duymuşluğum var... Ben de Ebu Talib oğlu Ali'yim...

"Ali" ismini duyan Amr iliklerine kadar ürperdi... Onun Uhud ve Bedir savaşlarında gösterdiği akılalmaz cesareti hatırlamıştı. Pek çetin bir yiğit olduğunu çok iyi biliyordu onun... Atını hafifçe mahmuzlayıp İmama (a.s) doğru yaklaştı, bu defa aşağıdan alıyordu; korktuğunu belli etmemeye çalışarak:

-Ey Ebu Talib oğlu! dedi, sen çok gençsin daha, önünde koca bir ömür, görüp geçirmen gereken nice günler var! Canını şimdi alırsam pek yazık olur sana... İş işten geçmeden dön git de başkası gelsin benimle dövüşe...

İmam Ali (a.s) ona doğru bir adım atıp:

-Ey Amr, dedi, seninle vuruşmaya geldim ben. Vuruşacak er arayan sen değil miydin?!

Amr:

-Baban Ebu Talib'le arkadaşlığımız vardı ne de olsa, dedi; sana kıymak, kanını dökmek istemem...

İmam aldırmadı,

-Ey Amr! dedi, savaş meydanında senden üç dilekte bulunanın bir dileğini mutlaka kabul ediyormuşsun öyle mi?

Amr, yüksek sesle:

-Öyledir! diye cevap verdi, doğru duymuşsun!

İmam (a.s) :

-O halde benim de üç dileğim var senden, birine mutlaka uyacaksın... dedi.

Amr:            

-Söyle bakalım, ne istiyorsun? diye sordu gururla...

İmam:

-Putperestlik ve şirki bırak, dedi, Allah'a inan, Muhammed'in (s.a.a) hak üzere gelmiş bir peygamber olduğunu kabul et ve Müslümanlar arasında izzet ve şerefle hür bir insan olarak yaşa!...

Amr:

-Buna imkan yok, dedi, diğer isteğini söyle!

İmam:

-Peki, dedi, o halde bizimle savaşmaktan vazgeç ve geldiğin yoldan geri dön... Yaman bir atın var, seni hendeğin öbür tarafına geçirebilir...

Amr sinirlenerek:

-Olacak şey mi bu? diye çıkıştı, o zaman korktu da kaçtı diye herkes alay eder benimle! Şunu bilmiş ol ki Medine Müslümanlarına kim olduğumu göstermeden buralardan gitmem!

Hz. Ali (a.s) gülümseyerek:

-O halde üçüncü ve son teklifimi kabul et, dedi, atından in de vuruşalım seninle!..

Bu söz Amr'ı çileden çıkarmaya yetmişti; öfkeli bir sıçrayışla bir hamlede atından inerek İmam Ali'ye (a.s) doğru hışımla saldırdı.

Her iki ordu bir anda sessizliğe gömülmüş, bu amansız dövüşün nereye varacağını beklemedeydi.

Amr, kılıcıyla birkaç kez havada kavisler çizdikten sonra var gücüyle hz. Ali'nin (a.s) başına savurdu. İmam, çevik bir hareketle kalkanını kullanıp Amr'ın kılıcını havada karşıladı. Bu şiddetli darbenin gürültüsü meydanın sessizliğini bozmaya yetmişti. Mekke kafirlerinin saflarından ansızın sevinç çığlıkları yükseldi; Müslümanlarıysa keder sarmış, herkes bir sessizliğe gömülmüştü birden...

Amr'ın indirdiği şiddetli kılıç darbesi İmam Ali'nin (a.s) kalkanını parçalamış ve alnını yaralamıştı! İmam (a.s) umulmadık bir süratle başındaki sarığı yarasına sarıp ikinci bir hamleye hazırlanan Amr'a davranma fırsatı vermeyerek saldırıya geçti.

Hakk'ın kılıcı kesilmişti adetâ... Güçlü pençesiyle kılıcın kabzasını kavrayıp yıldırım hızıyla Amr'ın tepesine indirdi. İmam'ın (a.s) kılıcından yükselen göz kamaştırıcı kıvılcım küffar ordusunu dehşete düşürmüştü. Derken, Amr'a çarpan kılıç sesi bütün şiddetiyle kulaklarda çınladı. Darbe çok ani olmuştu...

Bir dağı yerinden sökecek kadar güçlü bir darbeydi bu.

Amr'ın iri vücudu, bu darbeyle bir pelte gibi olduğu yere yığılıvermişti.

Her iki ordudaki askerler meraklı bakışlarını meydana dikmiş, yoğun toz bulutu arasında yere düşenin kim olduğunu anlamaya çalışıyordu.

Yere düşen kimdi acaba? İmam (a.s) mı, yoksa Amr mı?!

O sırada kulakları yırtarcasına göğe yükselen güçlü bir haykırış, bu sabırsız meraka bir son verdi.

Meydanın orta yerindeki toz bulutu arasından yükselen bu güçlü ses, İmam Ali'nin (a.s) tekbir sesiydi:

-Allah-u Ekber!..

İmamın (a.s) tekbir sesini duyan Müslümanlar galeyana gelmişti; hep birlikte ona katılarak tekbir getirmeye başladılar. Bu tekbir sesleri, küfür ordusunun yüreğine bir korku düşürmüştü.

İmamın (a.s) amansız darbesi Amr'ı adeta toprağa çivilemiş gibiydi, yerinden kıpırdayacak mecali bile yoktu Amr'ın artık...

İmam Ali (a.s) son darbeyi indirmek için çöküverdi Amr'ın göğsüne...

Allah'ın arslanı karşısında aldığı bu yenilgi çok ani olmuş, Amr'ın sırtı ummadığı kadar kısa bir sürede, göz açıp kapayıncaya kadar yere gelmişti işte... Amr'ın bütün vücudu tepeden tırnağa öfke ve kıskançlıkla doluydu şimdi, yalım yalım bir ateş içten içe yakıp kavuruyordu bütün benliğini... Öfke va hasedin şiddetinden, yarasının acısını duymuyordu bile... Bu dayanılmaz kin ve nefret, hayatının son lahzasında yiğitliğe yakışmayan bir harekette bulunmasına sebep oldu. Artık kurtuluş çaresi kalmadığı, bütün mecalini yitirmiş olduğu bu sırada son gayretini, hz. Ali'nin (a.s) yüzüne tükürme küstahlığını göstermişti!...

Amr'ın bu küstahlığı, er meydanında bir başka kahramanlığın meydana gelmesine sebep olacaktı.

İmam Ali (a.s) Amr'a son darbeyi indirmek için kaldırdığı kılıcını yavaşça yere indirdi...

Amr'ın göğsünden kalktı...

Metanetle yüzündeki tükrüğü sildi...

Derin bir "ah" çekerek gözlerini uçsuz bucaksız göğün meçhul bir noktasına diktikten sonra sakin ve yavaş adımlarla meydanda yürümeye başladı.

Herkes, hatta bizzat Amr ve Mekkeli müşrikler bile onun bu umulmadık davranışı karşısında hayretten donakalmış durumdaydı...

Ali (a.s), Amr'ı niye bırakmış, tam onu altetmişken göğsünden niçin kalkmıştı?!

Neden Amr'ın işini bitirmemişti hemen?

Ne diye meydanda yürümeye başlamıştı?

Son darbeyi niçin indirmiyordu halâ?!

Ne düşünüyordu Ali (a.s) acaba?

Neden?

Sırası mıydı şimdi?!

Ancak, o sırada İmam'ın zihninden geçen fevkalâde düşünceler ve içinde kopan "büyük cihad" fırtınasını Allah ve Resulünden (s.a.a) başka kimsenin bilmesi mümkün değildi.

İmamın (a.s) bütün varlığının tepeden tırnağa iman ve Allah rızasıyla dolup taştığı lahzalardı bunlar...

Amr'ın yaptığı küstahlık, İmam'ı, Allah'ın arslanı Ali'yi (a.s) gazaba getirmiş, onun öfkelenmesine sebep olmuştu...

Herkes, İmamın (a.s) o sırada kılıcını var gücüyle Amr'ın tepesine indireceğini sanmış; fakat o, beklenenin tam tersine, bunu yapmamıştı!

İmam (a.s) o sırada Amr'ı öldürecek olursa bunun tamamıyla Allah rızası için olmayacağını, öfkelenmiş olmasının da bu darbede payı olabileceğini düşünmüş ve bu düşünceyle Amr'ın göğsünden kalkarak yürümeye başlamıştı.

Birkaç adım attıktan sonra İmamın (a.s) öfkesi geçti...

Şimdi hem Amr'ı, hem öfkesini yenmişti...

Soğukkanlı adımlarla Amr'a yaklaştı...

O güne değin Allah rızasından başka hiçbir sebeple kalkmayan kılıcını bu defa da yalnızca ve yalnızca Allah rızası için kullanarak var gücüyle Amr'a indirdi.

Amr'ın işi bitmişti artık... İmam (a.s) metanet ve alçakgönüllülükle Müslümanların saflarına doğru yürüdü.

Amr'ın pek pahalı bir zırhı ve oldukça kıymetli bir kılıcı vardı. Araplar arasında adetti; er meydanında rakibini yenen, onun zırhını ve kılıcını da alırdı. Fakat İmam Ali (a.s) bu geleneğe uymadı; Abdü Veddoğlu Amr'ın ne kılıcına dokundu, ne de zırhına...

Görülmemiş bir mertlikti bu...

Aradan günler geçti... Amr'ın ölüm haberini duyan kızkardeşi:

-Onu kim öldürdü? diye sordu.

Kardeşini öldürenin Ali (a.s) olduğunu öğrenince de üzüntü veya herhangi bir rahatsızlık belirtisi göstermeksizin:

-Kardeşimi Ali'den (a.s) başkası öldürmüş olsaydı ona gözyaşı döker, matem tutup ağlardım, dedi. Fakat er meydanında yiğitlikte benzeri olmayan, cesarette eşi görülmemiş Ali gibi mert bir cengavere yenilmiş olması utanılacak ve üzüntü duyulacak bir şey olmadığı gibi aynı zamanda iftihar vesilesidir de!..

İmamın (a.s) bu tarihi darbesi, Mekke müşrik ordusunun moralini alt üst etmiş ve bir anlamda yenilgiyi kabullenmelerine yol açmıştı. Nitekim müşrikler çok geçmeden muhasarayı kaldırarak ümitsiz ve yenik bir halde Medine'den uzaklaşmak zorunda kaldılar.

İmam Ali'nin (a.s) Hendek savaşındaki teke tek savaşında gösterdiği yiğitlik, bu savaşın kaderini belirleyecek kadar önemli olmuştu. Nitekim hz. Resulullah (s.a.a) efendimiz bu konuda :

-Ali'nin (a.s) Hendek günü bir kılıç vuruşu, insanların ve cinlerin kıyamete dek yapacakları bütün ibadetlerden üstündür! buyurdular.

SON